Blijf! - de thematekst

Wij zijn stappers, soepel en speels.
Wij zijn op zoek, samen,
onophoudelijk en telkens opnieuw.
Wij willen bij een dynamische en lenige Kerk horen.
Maar dit jaar maken we ook een andere keuze.
We blijven.

‘Wie in de liefde blijft, blijft in God, en God blijft in Hem’, lezen we in de eerste Johannesbrief.
Wij willen in die liefde blijven. Ook al lijken bekritiseren, concurreren en negeren soms de meest normale omgangsvormen, wij willen eerst en vooral graag zien. Ook al lijkt liefde niet opgewassen tegen hebzucht of onverschilligheid, tegen botsende meningen of haat, wij willen lief blijven leven. Wij blijven.

Misschien lijken het drie banale woorden. Misschien denk je, ja, natuurlijk is Hij dat, ik hoorde het al zo vaak vertellen. Of misschien kan jij over dat ene zinnetje eindeloos filosoferen. Misschien krijg je er de hele wereld in gevat. God is liefde. Zet even een stap achteruit, weg van de eerste gedachten die deze regel in jou oproept. Waar wil de schrijver van de Johannesbrief jou van overtuigen?

Eigenlijk lees je hier dat God niets van jou nodig heeft om van jou te houden. Je moet je kamer of je huis niet voor hem opruimen. Je moet geen heilig, regelmatig biddend, boontje zijn. Geen vredevolle activist of wereldverbeteraar. Je moet niet gehoorzaam zijn. Je moet je ook niet uitvoerig verontschuldigen voor je minder mooie kanten of slecht voelen over je misstappen om liefde te verdienen, al weet God daar wel degelijk alles over.

Je mag worstelen, twijfelen en struikelen. Want je moet echt niet perfect zijn. Je moet niet eens een beetje je best doen. Je moet niet van God houden. Want hij ziet jou sowieso graag, als eerste, los van wie jij bent en van wat jij denkt en doet.

Of ook wel, in het oorspronkelijke Grieks: ‘Agapetoi, Agapomen’ – hoe mooi klinkt dat. God verwacht op geen enkele manier dat jij zijn liefde beantwoordt, maar zodra je het voelt, klopt het wel helemaal om te antwoorden met liefde.

En dan gaat het niet over een romantische crush of over de gezellige genegenheid voor de bomma. Voor verschillende soorten van liefde had het Oude Grieks verschillende woorden, en hier hebben we het duidelijk over agape.

Lief zijn voor iemand is in de wereld vandaag al te vaak een soort transactie. De handelaar moet vriendelijk zijn om lovende reviews te verdienen. De influencer babbelt met haar volgers om meer likes te krijgen. De vluchteling kan maar beter eerst dankbaar zijn voor hij kansen krijgt. Met andere woorden, de samenleving spiegelt ons voor dat je voor liefde iets terug kan verwachten.

Niet zo met agape, de liefde van God waar ook de ‘agapetoi’, zij die (door God) geliefd zijn, toe in staat zijn. Die liefde die bij God begint en door jou vloeit, is onvoorwaardelijk en onzelfzuchtig. Burgerrechtenactivist Martin Luther King noemde ze ‘volledig spontaan, ongemotiveerd, ongegrond en creatief’. ‘Wanneer we de liefde optillen tot het niveau van de agape, zien we mensen niet graag omdat we hen leuk vinden of hun houding of keuzes appreciëren’, schreef hij. ‘We houden van hen omdat God van hen houdt.’

De liefde van God in ons is op die manier ook een zoektocht naar vrede. Ze helpt je vredevol handelen, laat je proeven en genieten van de kleine vrede in je omgeving en, daardoor, verlangen naar universele vrede. Ze doet je geloven dat die vrede voor alle mensen mogelijk is en dat jij er, in al je beperktheid en in een wereld vol conflict, iets aan kan bijdragen.

Door jou heen zoekt de goddelijke liefde eindeloos de weg naar anderen. Het is God die via ons en tussen ons ademt. Jij geeft zijn liefde vorm, maakt haar tastbaar in wat je concreet doet voor de mensen en de minsten om jou heen. Maar in de liefde blijven is daarom niet gemakkelijk of vanzelfsprekend.

Met zijn allerliefste daad, Jezus schenken om de mens te redden, stelde God zijn zoon aan diepgaand lijden bloot. Zo rauw is liefhebben in jouw leven hopelijk niet vaak, maar het kan wel heel kwetsbaar om zijn stand te houden in de liefde.

Het is kwetsbaar om de mens te blijven zien achter de mening waar jij je echt niet in kan vinden. Om vriendelijk te blijven tegen een kwade klant. Om te zoeken naar de redenen achter het lastige gedrag van een jongere. Om contact te maken met anderen die het moeilijk hebben of die heel erg van jou verschillen. Om stop te roepen als je getuige bent van onrecht of misbruik. Om te pleiten voor een complexe oplossing die rekening houdt met iedereen, wanneer anderen voor een doorsnee antwoord willen gaan. Om zacht te spreken wanneer iedereen roept. Om anderen traagheid te schenken wanneer alles lijkt te racen. Om een vriend te vergeven na een conflict, zonder te verwachten dat die jou ook vergeeft.

En wat als jij geen toegang meer lijkt te hebben tot de liefde van God, doordat je twijfelt aan jezelf, doordat grijs je gedachten vult, door de druk die je ervaart? Wat als vrede en rechtvaardigheid in de wereld zo onwaarschijnlijk lijken, dat jouw liefde niets lijkt uit te maken? Hoe kan je dan in die liefde blijven?

Blijf proberen. Wie gelooft zonder agape, stelt de Johannesbrief, maakt zichzelf iets wijs en zet de deur open voor angst. De schrijver roept om de goddelijke liefde te omarmen en door te geven, niet om je eraan vast te klampen.

Blijf overvloeien. Want zoekt onze wereld niet onophoudelijk naar liefde, in elk tweede liedje in elke playlist?

Blijf lief. Het maakt een verschil, stelde Martin Luther King. ‘De kloof in een gebroken gemeenschap kan je alleen met liefde lijmen. Liefde is de bereidheid om zover als nodig te gaan om een gemeenschap te herstellen.’ Het repareert relaties en het heelt pijn, meende hij.

Blijf in de vrede. Zoek ze in jezelf en om je heen. Jouw bijdrage aan een vredevolle wereld rond je schenkt je innerlijke vrede, jouw innerlijke vrede strijdt tegen polarisatie en conflict.

Blijf graag zien. Want de goddelijke liefde is wat jou als Very Important Pilgrim, als een pelgrim van Hoop, vooruit stuwt, en met concrete daden van liefde verspreidt je die  hoop.

 Blijf!